Dzięki zdrowym relacjom możliwe jest budowanie życia, które daje dużo satysfakcji i które ma sens. Takie życie daje poczucie połączenia z innymi ludźmi. Dzieci uczą się przez relacje z ważnymi osobami rozumieć własną wartość, regulować swoje emocje czy postrzegać świat jako bezpieczne lub niebezpieczne miejsce. Poprzez relacje dzieci rozwijają się ale potrzeba kontaktu jest też bardzo istotna w dorosłości. Jesteśmy istotami społecznymi i potrzebujemy innych ludzi by przetrwać.
Współzależność
Według Theresy Comito dużo ważniejsza od niezależności i samowystarczalności jest współzależność, która oznacza „zdolność do życia w harmonii i współpracy z innymi oraz funkcjonowania w społeczności i rodzinie. Oznacza, że potrafimy funkcjonować niezależnie, ale jednocześnie posiadamy mądrość i wystarczające poczucie własnej wartości, by polegać na sobie nawzajem. W zdrowej i wzajemnie zależnej relacji losy obu stron splatają się ze sobą, ale każdy bierze odpowiedzialność za własne myśli, uczucia i zachowania.”
Koregulacja
Jest wzajemną regulacją emocji w relacji. Poczucie bezpieczeństwa oraz łączności z innymi u dzieci rodzi się w odpowiedzi na kontakt z opiekunem. To, czy dzieci czują się przestraszone czy bezpieczne zależy od kontaktu wzrokowego, dotyku i innych sygnałów płynących od osoby opiekującej się.
W życiu dorosłym koregulacja jest interakcją układu nerwowego jednej osoby z układem nerwowym drugiej osoby i prowadzi do emocjonalnego spokoju. Ponieważ ludzie są ze sobą powiązani, wpływają też na swoje emocje, myśli i doznania fizyczne.
Doświadczenie przemocy może powodować problemy zarówno z samoregulacją emocji, jak i z koregulacją. W konsekwencji doświadczenie takie może negatywnie wpływać na nawiązywanie i utrzymywanie relacji z innymi.
Umiejętności potrzebne w relacjach międzyludzkich
Aby zbudować zdrową relację potrzebny jest czas i włożony wysiłek. Są jednak pewne umiejętności, które pomagają w budowaniu satysfakcjonujących związków oraz w ich utrzymywaniu.
Jest umiejętnością rozpoznawania i nazywania własnych emocji. Podstawowymi emocjami, które wszyscy doświadczamy są: radość, smutek, strach/lęk, złość, wstręt, poczucie winy. Zdarza się, że unikamy emocji, które są nieprzyjemne. Jednak wszystkie emocje są ważne, ponieważ dostarczają nam informacji o otoczeniu i relacjach. Dlatego ważne jest aby emocji nie ignorować.
Jest to umiejętność radzenia sobie z emocjami przez uspokojenie się i zapanowanie nad nimi. Zazwyczaj gdy doświadczamy silnych emocji pojawia się też intensywny impuls do działania, nad którym trudno zapanować. Jest wtedy wyzwalana reakcja „walcz albo uciekaj”, która przygotowuje organizm do obrony. Ten pierwotny mechanizm miał chronić przed atakiem dzikiego zwierzęcia, jednak w sytuacjach codziennych raczej przeszkadza niż pomaga.
Przydatną strategią radzenia sobie z emocjami jest przenoszenie uwagi np. poprzez obejrzenie filmu albo pisanie pamiętnika. Inną pomocną techniką może być kwestionowanie swoich myśli przez spisywanie ich i podważanie ich słuszności. Pomocne może być też użycie zmysłów aby być w chwili obecnej na przykład przez wzięcie prysznica, wypicie herbaty czy słuchanie muzyki.
Jest umiejętnością wczucia się w czyjąś sytuację, dostrojenia się do innych ludzi oraz ich rozumienia. Jest źródłem poczucia, że nie jesteśmy sami, że są z nami inni i razem stanowimy ludzkość. Można ją rozwijać przez poszerzanie wiedzy o osobach, które się od nas różnią oraz przez umiejętności społeczne.
Polegają na wykorzystaniu samoświadomości, regulacji emocji oraz empatii w celu działań nastawionych prospołecznie. Będzie to na przykład jasne komunikowanie, co zamierza się osiągnąć, używanie komunikatów “ja”, aktywne słuchanie, unikanie ataków personalnych ale też pozostanie przy swoich wartościach czy stawianie granic.
- Radzenie sobie z konfliktami
Konflikty zdarzają się w większości relacji. Może być jednak tak, że ze względu na doświadczenia przemocowej relacji nie wchodzimy w spory i się z nich wycofujemy, ponieważ wydają się przerażające. Zdrowe podejście do konfliktu polega na wspólnym ustalaniu reguł komunikacji oraz na przedstawieniu własnych oczekiwań. Istnieje kilka zasad uczciwego sporu. Nie można na przykład obrażać ani wyzywać drugiej strony. Nie należy krzyczeć ani używać słów „zawsze” i „nigdy”. Głos powinna zabierać raz jedna raz druga strona. Warto też zrobić przerwę na ochłonięcie, gdy emocje biorą górę i temperatura sporu za bardzo rośnie.
Inwestowanie w relacje
Aby zbudować i utrzymać zdrowe relacje ważna jest ich pielęgnacja. Istotna jest praca i zaangażowanie przez dawanie uwagi, wyrozumiałość, zabawę, bliskość czy wsparcie.
Ważne może się okazać wypracowanie określonych rytuałów, ponieważ są one spoiwem łączącym ludzi. Rytuały mogą być bardzo proste na przykład wspólne posiłki w każdy weekend. Pomocne może się też okazać wspólne świętowanie sukcesów i docenianie wysiłków bliskich osób.
Pomóż nam pomagać
W ciągu 25 lat działalności Fundacja NON LICET zrealizowała wiele projektów i pomogła wielu osobom. By móc nieść pomoc przez kolejne lata potrzebne jest wsparcie finansowe, które pozwoli organizacji zapewnić długofalową pomoc tym, którzy najbardziej jej potrzebują.
Każda, nawet najdrobniejsza, kwota przybliża nas do celu jakim jest pomoc osobom doświadczającym przemocy. Pewność, że co miesiąc mamy środki na prowadzenie pomocy psychologicznej to gwarancja, że będziemy w stanie pomóc tym, którzy nas potrzebują. Osobom doświadczającym przemocy fizycznej, psychicznej i seksualnej, dzieciom krzywdzonym i osobom przeżywającym kryzys.
Wsparcie dla Fundacji NON LICET
tytuł przelewu: darowizna na cele statutowe
Alior Bank SA 45 2490 0005 0000 4530 9931 6699
Fundacja „NON LICET” Pomoc Ofiarom Przemocy w Rodzinie
Stalowa 6A, 53-425 Wrocław
Na podstawie:
Comito, T. (2021). Przemoc, której nie widać. Jak rozpoznać i przerwać cykl przemocy psychicznej
Hanson, R., Hanson, F. (2020). Rezyliencja. Jak ukształtować fundament spokoju, siły i szczęścia